آیتالله احمد مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری: مرحوم واعظزاده در زمینه هایی حامل، ناقل و شارح دیدگاههای آیتالله بروجردی بود.
آیتالله واعظزاده خراسانی در زمینه هایی حامل، ناقل و شارح دیدگاههای آیتالله بروجردی بوده و بازتبیین ‘نظریه فقه فتوایی قدما’ از نقشهای فراموش نشدنی وی میباشد.
مرحوم واعظزاده در مدرسه آیتالله بروجردی چهار خط فکری شامل’شناخت مختصات فقه تفریع و فقه ما قبل تفریع به عنوان دو مرحله تاریخی’، ‘شناخت کارکرد تراث فقهی قدما در اجتهاد’، ‘ضرورت حضور بخشی به شیعه در مناسبات مشترک با اهل سنت’ و ‘باورمندی به برقراری تعامل مباحثه ای میان فقههای مذاهب’ آموخت و آنها را پی گرفت.
مرحوم آیتالله واعظزاده خراسانی دارای کارکردهای قابل توجهی در طول عمر خود بود که برخی از آنها میتواند به جهت کلان بودن از یک طرف، و برخاستگی از مدرسه آیتالله بروجردی از طرف دیگر در دستور کار مطالعاتی حوزه قرار گیرد. ممکن است و انتظار هم همین است که در مواردی یا در ابعادی، قرائت وی از مدرسه آیتالله بروجردی قابل بحث و نقد باشد؛ اما سه چیز مسلم است: یکی این که وی در مقام عرضه و شرح دروندادهای مدرسه آیتالله بروجردی بوده و به این امر خود او تصریح میکرد. دیگر اینکه وی در مواردی اندیشههای آیتالله بروجردی را به سمت عملیات در فضای جامعه سوق داده است و سوم این که او دست کم در مواردی و ابعادی به لب لباب نگاه آیتالله بروجردی رسیده بود.
البته به دلیل حساسیت نسبت اندیشه هایی به مدرسه آیتالله بروجردی، طبیعی بلکه لازم است فضلای حوزههای علمیه رابطه اندیشههای آیتالله واعظزاده خراسانی را با مدرسه آیتالله بروجردی به مداقه و بحث بگذارند.
یکی از ابتکارات مرحوم آیتالله بروجردی این بود که اندیشه کارکرد فقهی قدما و نقش بی بدیل کتابهای این مجموعه را در ارتباط با فقه و اجماع ارائه کردند.
وی ادامه داد: مرحوم واعظ خراسانی از جمله معدود کسانی بود که اندیشه آیتالله العظمی بروجردی را با حساسیت و دقت دریافت کرد، بر آن تمرکز نمود و فراتر در احیای آن کتابها کوشش به خرج داد و با مقدمههای عالمانه خود بر برخی از آن کتاب ها، اندیشه آیتالله بروجردی را به جامعه علمی عرضه نمود.
از آنجا که آیتالله بروجردی به شدت خواهان تحسین رابطه جهان اسلام و شیعه با اهل سنت بود و ابتکارات زیادی در این زمینه داشتند و به جای تمرکز کردن به برخی از مسائل که اختلاف را بیشتر میکند به برخی ضوابط و ایجاد اعتماد متقابل در مناسبات تمرکز کردند.
آیتالله بروجردی بسیار حساس بودند که مناسبات دستخوش اختلاف نباشد، شاگرد ایشان یعنی مرحوم واعظزاده خراسانی این نگاه را دریافت کرد و از همین خاستگاه وارد تقریب شد و همین تلقی از دیدگاه آیتالله بروجردی بود که او را به سفرهای طولانی کشانید و با شخصیتهای الازهر و دیگر علمای اهل سنت دیدارهایی را به انجام رسانید.
مرحوم واعظزاده خراسانی در یک دوره ای به بخشهای مهمی از جهان اسلام سفر کرد و حتی خاطرات آنها را نوشت و از نزدیک آنچه را که آیتالله بروجردی میخواست از ارتباط با مناسبات، به صورت ملموس در یک سفر طولانی مدت به انجام رساند.
در چارچوب همین مساله بود که وقتی رهبر معظم انقلاب اسلامی به ابتکار تاسیس مجمع تقریب مذاهب اسلامی دست زدند، این شخصیت را به دلیل برخورداری از سابقه تقریبی برای دبیرکلی تقریب مناسب دیدند.
مرحوم واعظزاده خراسانی از همین خاستگاه به گفت وگوهای فقهی و آشنایی فقهای مذاهب از یکدیگر توجه جدی داشت، و بر اساس این نگاه طرح تاسیس دانشگاه بی نظیری مانند دانشگاه مذاهب اسلامی را داد تا فقه همه مذاهب در آنجا تدریس، مباحثه و مقارنه شود. باید دانشگاه مذاهب از یک دانشگاه کوچک از نظر حجم به یک جریان ممتد وفعال از نظر اندیشه ای و فقهی و ارتباطی تغییر یابد تا بتواند یک جریان باشد.
در یکی از جلسات مجمع جهانی فقه که با حضور مذاهب مختلف در الجزایر تشکیل شده بود، آیتالله واعظ خراسانی بعد از جلسه گفت این مدل (که اصحاب آراء از مذاهب کنار هم جمع میشوند و راجع به موضوعاتی مناقشه میکنند) مدل گفت وگوی فقهی خوبی است.
مرحوم واعظزاده خراسانی، معتقد بود که مذاهب باید با هم گفت وگو کنند.